නමුත් මෙම ලිපියේදී අප සාකච්ඡා කිරීමට බලාපොරාත්තු වන්නේ රජයට කෝටි ගණනක ආදායමක් ලබා දිය හැකිව තිබුනු රජයට මග හැරුනු තවත් ව්‍යාපාරයක් පිලිබදවයි. එනම් වසර සිය ගණන් පැරණී අකුණු සන්නායක හා ඒවා තුල ගැබ්වී තිබෙන ශක්තියක් පිලිබද ව්‍යාපාරයයි. සමහරුන් රැපියල් කෝටි ගණනකට මෙම ශක්තිය යම් යන්ත්‍ර භාවිතා කර ඒවා තුලට ඇද ගනිමින් රැගෙන ගොස් අතර සමහරුන් අකුණු සන්නායක පාද තැටි පිටින්ද රැගෙන ගොස් තිබුනි. වසර සිය ගණනක් අකුණු ගැසීඹ නිසා මේවා තුල අනුතර් ගත වී ඇති ශක්තිය කොපමනද යත් එය භාවිතා කර මිසයිල ගමන් මාර්ග වෙනස් කිරීම අභ්‍යවාකාශ යානා ධාවනය මෙන්ම න්‍යශ්ටික අවි තැනීම වැනි විවිධ කටයුතු සදහා භාවිතා කල හැක.තැටියක් රැගෙන වාහනයක් තුලට නැගුනු විට වාහනය නවතින අතර නැවතත් එය කාබන් කොලයකින් වුසුව හොත් වාහනය පන ගැන්වේ. මෙම තැටි අපට අයත් දෙයක් වුවද කුණු කොල්ලයට මේ සියල්ල ඉන්දියන් සමාගම් විසින් රැගෙන ගොස් තිබුනි. සමහර ඒවා ලක්ෂ පනහේ සිට කෝටි සියය දක්වා අගය වී තිබුනි. විශේෂයෙන්ම මේවා ඉතා ඉහල මිල ගණන් වලට මිළදී ගන්නේ අමෙරිකාවේ නාසා ආයතනය වීමද වි‍ශ්ෂත්වයකි.
මෙම ශක්ති විශේෂය සෑම අකුණු තැටියකම ස්ථාපනය වී නොතිබීඹද විශේෂත්වයකි. මෙම ශක්තිය මැන ගැනීමට එක්කෝ අකුණු පාද තැටිය අසල හාල් ඇට දමා ඒවා අකාර්ශණය වීම නැරඹීය යුතු අතර නැතිනම් අත තබා රෝම කූප කෙලින් වීම වැන්නකින් හෝ නැතිනම් විශේෂ යන්ත්‍ර භාවිතයෙන් මෙගා බයිට් වලින් මැනිය යුතුය. කෙසේ වුවත් අතරමැදියන් සියගණන් හරහා මෙවැනි පාද තැටි බොහෝමයක් දැනටමත් ගලවාගෙන ගොස් අවසන්ය.
ලෝකයේ පළමු අකුණු සන්නායක නිපදවීමේ ගෞරවය හිමි වන්නේ ශ්‍රී ලාංකිකයින්ටය. පසුව සුද්දන් විසින් ලංකාව යටතක් කර ගැනීමෙන් පසු ඔවුන්ගේ තේ වතු බංගලා ආදිය අකුණු පහර වලින් රැක ගැනීම සදහා තඹ භාවිතා කල මෙම අකුණු පාද තැටි යොදමින් තඹ අකුණු සන්නායක සවිකර තිබුනි. මෙම අකුණු සන්නායක තැටි වල විශේෂයක් වූයේ තඹත් සමග දුර්ලභ විකිරණ ශීලී ලෝහයක් වන ඉරිඩියම් අඩංගු වීඹයි. අධික තාපාංකයකින් යුත් ඉරිඩියම් වටිනා ලෝහයකි. ප්ලැටිනම් පවුලට අයත් මෙම ලෝහය බොහෝ විට උල්කාපාත වලින් හමු වෙයි. පෘථාවිය මත ඩයිනසෝරයන් විනෂ වූයේ උල්කාපාතයක් නිසා බවට මතයක් ගොඩ නැගුනේ විශාල උල්කාවක් වැටුනු බවට සැක කෙරෙන ඇරිසෝනා? ප්‍රාන්තයේ ඇති විශාල ආවාටයතුලින් හමුවුනු අධික ඉරිඩියම් ප්‍රමාණයයි. වර්ථ මානයේ වෛද්‍ය උපකරණ වල සිට ස්පාර්ක් ප්ලග් දක්වා විවිධ උපකරණ සෑදීම සදහා ඉරිඩියම් යොදා ගනු ලබයි.
ඉරිඩියම් ඝණැති ලෝහයක් වුවද විකිරණශීලී ලෝහයකි. විකිරණ ශීලීග්තව මනින මිනුම් ඒකක වන්නේ බෙකියුරල් වන අතර එය ප්‍රමාණය අනුව මෙගා බෙකියුරල්( Mbq) ගිගා බෙකියුරල් (Gbq) වෙනස් වේ. ලංකාවේදී මෙගබෙයිට් ගිගා බයිට් ලෙස වෙනස් වූයේ මෙයයි. 37Gbq කියුරීස් එකක් වේ. සමහරුන් විකිරණමාන වලින් අකුණු පාද තැටි මැන බැලුවේ මෙම විකිරණශීලීත්වයයි. නමුත් වර්ථමාන ලෝක වෙළද පොලේ ඉරිඩියම් අවුන්සයක් ඩොලර් අටසියයකට පමන මිලට ගත හැක (http://www.infomine.com/investment/metal-prices/iridium/). සමස්ථානික වුවද මෙහි වැඩි වෙනසක් නොමැත. නමුත් අකුණු පාද තැටියක අඩංගුවන ඉරිඩියම් ප්‍රමාණය ඉතාමත්ම සුලුය. එසේනම් ඉරිඩියම් මිශ්‍ර තඹ තැටියක් සදහා එහි විකිරණශීලීත්වය අනුව bq එකකට හෝ ඊට වැඩි ප්‍රමාණයකට රුපියල් කෝටි ගණනක් ගෙවන්නේ ඇයි? කෙසේ නමුත් මෙම තැටිය රැගෙන නොගොස් විකිරණශීලීත්වය පමනක් යන්ත්‍රයකින් ය ඇද ගත හැකි යැයි සිතීම මුලාවකි. එය හරියටම විදුලි බුබුලකින් ආලෝකය උරාගන්නවා වැනි දෙයකි. තඹ ඉරිඩියම් තරම් වටිනා ලෝහයක් නොවේ . එම නිසා තඹ වල වටිනා කම මෙහිදී අදාල නොවේ . නමුත් සමහරුන් අත තබා මෙ තැටි වලින් මැන බැලුවේ කුමක්ද? අකුණු සන්නායකයක් සමහර විට නිවසේ විදුලි රැහැන් සමගද සම්බන්ද වී තිබිය හැක. අර්ත් නැතිනම් බිම් ගත් වයරයක් ලෙස මෙය භාවිතා වන විට එය හරිහැටි බිම් ගත නොවී නම් එය තුලින් යම් විදුලියක් රැදීම සාමාන්‍යයය. මෙයම නියුට්‍රල් වයරය සදහාද බලපායි. හාල් ඇට ඇද ගැනීඹ රෝමකූප කෙලින් වීම මහි තුල රැදි ස්ථීතික විද්‍යුතයේ ප්‍රති පලයි. නමුත් දැනටමත් වෝල්ට් ලක්ෂ ගණනක ස්ථිතික විද්‍යුතය නිපද විය හැකි යන්ත්‍ර ලොව ඇත. එසේ නම් මේ තැටි සදහා ඉහල මිලක් ගෙවන මෙය තුල රැදි අභ්‍යවකාශ යානා පවා රැගෙන යා හැකි අධික ශක්තිය කුමක්ද?
මෙය තුල රැදී පවතින අධික ශක්තිය නම් අධික වංචාවයි. ලංකාවට මෙය අලුත් වුවද දැනට වසර ගණනාවක සිට මෙවැනි දේ ඉන්දියාව ප්‍රමුක කර ගනිමින් ක්‍රියාත්මක වේ. සරලව මෙහිදී සිදු කරන්නේ වැඩි අගයක් නොමැති දෙයකට බොරුහේතු රැසක් දමා ඉහල අගයකට පත් කිරීමයි. ට්‍රයිටන් නම් වාලම්පුරි ව්‍යාපාරයද මෙසේම විය. ආකාර කීපයකින් ක්‍රියත්මක වන මෙය තුල අවසානයේ කිසිවකු හෝ අධික මුදල් හානියකට පත් වේ.
ඔබ හොදින් මුදල් හදල් ඇති අයෙකු නම් මම ඔබ හමුවී මෙවැනි තැටි සදහා කෝටි ගණණ් මුදල් ගෙවන බව පවසයි. මින් පසු මා හදුනන බව නොදන්නා නමුත් ඔබ හදුනන අයෙකු හෝ අලුත් තැරුව් කරුවකු මෙවැනි තැටි රැපියල් ලක්ෂ පනහකට පමන රැගෙන යා හැකි බවත් ඒ සදහා පරීක්ෂක වරුන් පවා සිටින බව පවසයි. රැපියල් පනස් ලක්ෂයක ලාභයක් ගැන සිතන ඔබ තැටිය පරීක්ෂා කරයි. සමහර විට ඉන්දියාවේදී නම් හාල් ඇට පොගවා එය යකඩ කුඩු සමග මිශ්‍රකර පැරණි තඹ කාසි මුට්ටි ආදිය තුල කාන්දමක් සගවා එයට ඇදෙන බව පෙන්වාද වංචා කර ඇත. මෙවැනි වීඩියෝ යූ ටියුබ් තුලින් කොතෙකුත් බලා ගත හැක.කෙසේ හෝ ලක්ෂ පනහක් දී ඔබ තැටිය මිලට ගනී. ඉන් භාගයක් තැටියේ හිමි කරුට යන අතර ඉතිරිය තැරැව් කරු හා මා අතර බෙදේ. ඔබ තැටිය විකීණීමට මා සොයන ත් සමග විට පමා වී වැඩිය. නැතිනම් මම කරදරයකට පත්වී ඇති නිසා මුදල් ගෙවිය නොහැක. තැටිත් සමග ඔබ අතරමන් වෙයි.
මෙහිම තවත් ආකාරයක් වන්නේ මිලදී ගන්නා සතුව නාසා ආයතනයෙන් මෙම තැටි ලබා ගැනීම සදහා නිකුත් කල සහතියක් පවා පෙන්වීමයි.මේ අනුව ඔබ උනන්දු වී කෝටි ගණන් වලින් තැටි කිහිපයක් සොයා ගනී. නමුත් ඔබ මෙය විකිනීමට මිලදී ගන්නා වෙත ගිය විට ඔහු විශාල මුදල් අර්බුදයකට මුහුණ පා ඇත. ඔහු පවසන්නේ මෙම සහතිකයද ඇතුලුව ඔහු සතුව ඇති අනෙක් තැටි කිහිපයකුත් ඔබට ලබා දිය හැකි බවත් තමුන් සදහා රැපියල් කෝටි දහයක් ලබා දෙන ලෙසත් තැටි සියල්ල රැපියල් කෝටි දහසකට පමන නාසා ආයතනට විකිනිය හැකි බවත්ය. ඔබ මෙයට කැමති වන අතර ඉන්පසුව සිදුවන දේ ගැන අමුතුවෙන් කිව යුතු නැත. සමහරුන් පවසන පරිදි තැටි රැගෙන නොයන අතර යම් ශක්තියක් උරා ගත හැකි යන්ත්‍ර මගින් එම ශක්තිය පැය ගණන් ලබා ගනී. යන්ත්‍රය කුමක් වුවත් වංචාවේ වෙනසක් නොමැත. සමහරුන් මේ සදහා ඇමීටර ආදියද යොදා ගෙන ඇත. තැටිය වෙනුවට එම ශක්තිය ගබඩා වුනු යන්ත්‍රය විකුණයි.
මෙම වංචාව ප්‍රසිද්ධීයේ හදුන්වන්නේ රයිස් පුලර් වංචාව ලෙසයි (Rice Puller scam). මෙය පෙර තඹ කාසි , භාන්ඩ ආදියටද වලංගු වූවකි. මෙම වංචාවේ විශේෂත්වය වන්නේ එක් රටක් තුල නොව රටවල් ගණනාවක් තුල මෙය පැතිර තිබීමත් මිළදී ගණ්නා අසරණයා සමහර විට පිටරැටියකු වීමටත් ඉඩ තිබීමෙනි. අනෙක් අතට මෙය ඉතාමත් පිලිගත් ව්‍යාපාරයක් බව පෙන්වීම සදහා වෙනම වෙබ් අඩවි වීඩියෝ පවා දැක ගත හැක. නමුත් මෑතකදීද ඉන්දියාවේ මෙසේ වංචා කල කිහිප දෙනෙකුට එරෙහිව නීතිය කටයුතු කර තිබුනි.
- twistedsinhalaya.wordpress.com
